Тайлбар: Баталгаанд заасны дагуу баталгаатай холбогдон гарсан бусад банкны шимтгэл, шуудангаар илгээх зардлыг харилцагчаас суутган авна.
Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн, шатахуун, түүхий эд материал зэрэг олон л төрлийн бараа бүтээгдэхүүний худалдан авалтад факторинг ашиглах боломжтой.
Энэ нь улс дамнасан худалдаанд хэрэглэгддэг худалдааны нэхэмжлэхийн дагуу авлага санхүүжүүлэх үйлчилгээ юм.
Гадны орнуудаас машин техник, үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж худалдан авахад урт хугацаат зээлийн санхүүжилт шаардлагатай болдог тул тухайн экспортлогч орны банкуудаас /зарим тохиолдолд Экзим банкууд/ урт хугацаатай, хөнгөлөлттэй зээлийг санал болгодог. Уг зээл, санхүүжилтийг зөвхөн “Export Credit Agency” буюу Экспортын санхүүгийн агентлагаас гаргасан даатгалын хүрээнд олгогддог тул ЭСА даатгалтай зээл гэж нэрлэдэг. Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний импортын худалдан авалтыг ЭСА даатгалтай зээлээр санхүүжүүлэх боломжгүй тул богино хугацаат импортын зээл илүү тохиромжтой.
Импортын зээл олгохоор шийдвэрлэгдсэн тохиолдолд Гадны банкнаас худалдааны гэрээ, нэхэмжлэлийн мэдээллийг үндэслэн зээл олгогддог.
Импортын зээл нь Хятад, Орос, Герман, Япон зэрэг орнуудын банкуудаас олгож буй зээл бөгөөд тухайн орнуудаас худалдан авж буй бараа, бүтээгдэхүүний импортын санхүүжилтэд зориулагдсан зээл юм.
Банк гадаадын банкнаас нээгдсэн баталгааг үндэслэн тендерийн баталгаа нээдэг.
Улс, орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжих төсөл, ОУ-ын хөгжлийн байгууллагуудаас зарласан төсөл хөтөлбөрөөс зарлагдсан тендерт оролцох хүсэлтэй гадаадад бүртгэлтэй компаниуп өөрсдийн орны банкнаас Голомт банк руу баталгаа нээлгүүлэн уг баталгааг үндэслэн Голомт банкнаас тендерийн баталгаа нээх боломжтой байдаг.
Аккредитив нь ихэвчлэн худалдан авалт буюу ачилт бүрт нээгдэн ачилтын баримт баталгаажсанаар төлбөр хийгддэг бол Баталгаа нь илүү урт хугацаагаар нээгдэж баталгааны дүнгийн хүрээнд тогтмол бараа, бүтээгдэхүүний худалдан авалт, төлөлтийг хийдэг.
Дотоодын банкны аккредитивийг ОУ-ын өндөр зэрэглэлтэй банкаар давхар баталгаажуулалт (confirming) хийлгүүлэх буюу ОУ-ын өндөр зэрэглэлтэй банк давхар төлбөрийн үүрэг хүлээж буй хэрэг.
Гадаадын банкны баталгааг барьцаалан зээл олгох боломжгүй.
Дараах төрлийн гадаад баталгааны үйлчилгээг банк үзүүлдэг:
Нэг талын хүсэлтээр аккредитив, баталгааны нөхцөлд өөрчлөлт оруулдаггүй. Талууд харилцан тохиролцсон үед аккредитив, баталгааны нөхцөлд хэдэн удаа ч өөрчлөлт оруулж болно. Жишээлбэл: Аккредитивийн дүнг нэмэгдүүлэх, ачилтын хамгийн сүүлчийн огноог өөрчлөх, бараа ачигдах боомтын нэрийг өөрчлөх г.м
Шаардлагагүй. Худалдааны гэрээ болон аккредитив, баталгаа нь тусдаа бие даасан хэлцэл юм. Банк аккредитив, баталгааг нээхэд худалдааны гэрээг үндэслэх хэдий ч гэрээний нөхцөлөөс үл хамааран талууд аккредитив, баталгааны нөхцөлийг нэг бүрчлэн тохиролцох шаардлагатай.
Аккредитивийн төлбөр төлөгдөх нөхцөл олон янз байдаг. Жишээлбэл:
1) Шууд төлбөртэй: Ачилт хийгдээд бичиг баримт банкинд ирүүлж баталгаажснаар,
2) Хойшлогдсон төлбөртэй: Ачилт хийгдсэнээс хойш тохирсон хугацааны дараа (30, 60, 90 хоног г.м),
3) Холимог төлбөртэй: шууд болон хойшлогдсон төлбөрийн нөхцөл хосолсон,
4) Аккредитивийн дараах санхүүжилт: аккредитивийн төлбөрийг хойшлуулах зорилгоор төлбөрийг гадаадын банкаар урьдчлан төлүүлж зээл рүү хөрвүүлэх.
Банк аккредитивийг 2 төрлөөр нээнэ.
1) Эх үүсвэртэй аккредитив: Нээх аккредитивийн дүнтэй тэнцүү хэмжээний мөнгөн хөрөнгийг Банкинд урьдчилан байршуулснаар нээнэ. Энэ тохиолдолд Банк эх үүсвэргүй аккредитив нээсэн үед жилийн шимтгэл болон эрсдлийн шимтгэл тооцогдохгүй.
2) Эх үүсвэргүй аккредитив: Банк харилцагчийнхаа өмнөөс төлбөрийн эрсдлийг хүлээх тул зээлийн нэгэн адил судалгаа хийж аккредитивийг нээнэ.
Худалдан авагч /импортлогч/ талын хувьд урьдчилж төлбөрийг төлсөн ч бараагаа хүлээн авах эсэх эрсдэл, харин худалдагч талын /экспортлогч/ хувьд бараагаа түрүүлж ачуулсан боловч төлбөрөө дараа нь хүлээж авах эрсдлийг аккредитивийн үйлчилгээ хаадаг. Өөрөөр хэлбэл, Аккредитив нь бараа бүтээгдэхүүнийг тохиролцсон нөхцөлийн дагуу нийлүүлсэнийг нотлох бичиг баримтуудыг ирүүлсэн үед төлбөрийг цаг тухайд нь бүтэн дүнгээр шилжүүлэх банкны төлбөрийн баталгаа юм.